Enkele van de grootste voetballers ter wereld zijn afkomstig uit de legendarische academie van Ajax. Ze hebben daar een lopende band aan talent, die spelers voortbrengt die perfect passen bij hun unieke voetbalfilosofie. Van alle teams die ze hebben gehad, zijn er twee geweldig te noemen: hun gouden generaties uit de jaren 70 en 90.
Ajax in de jaren 70
Het Ajax-team van de jaren 70 veranderde het voetbal. Hoewel ze het idee van vloeiend, aanvallend voetbal niet hebben bedacht, hebben ze dit wel geperfectioneerd. Het Europese voetbal werd gedomineerd door defensieve tactieken, maar Rinus Michels kwam met Helenio Herrera en zijn “Catenaccio”.
Met zijn jonge protegé Johan Cruyff vooraan op het veld, had Michels de perfecte formule voor zijn favoriete voetbalstijl gevonden. Dit team stond, naast zijn vloeiende beweging, ook nog zo vast als een rots. Zij weken zelden af van de 4-3-3-opstelling, en hun flexibele systeem kwam voort uit de veelzijdigheid van de spelers. De meesten van hen konden namelijk prima op meerdere posities spelen.
Michels nam het roer in 1965 over. Een tijd waarin hun rivaal Feyenoord de uitblinker in Nederland was. Het duurde wel enige tijd voordat deze beroemde coach zijn ideeën ten uitvoer kon brengen en Ajax was dan ook onthutst toen Feyenoord in 1970 als eerste Nederlandse club de ultieme prijs van het Europese voetbal won.
In 1971 veranderde echter alles. Dankzij spelers als Cruyff, Neeskens en Swart was Ajax van degradatiekandidaat getransformeerd tot het beste voetbalteam van Europa. Ajax heeft op Wembley zijn eerste Europacup-trofee veroverd door het Griekse Panathinaikos met 2-0 te verslaan.
Maar aan het eind van het seizoen belde en vertrok Michels. De Roemeense coach Stefan Kovacs kwam voor hem in de plaats en bouwde voort op de fundamenten die hij van zijn voorganger had gekregen. In de finale van de Europacup 1971/72 kwamen ze uit tegen Inter Milaan, de club die zo succesvol met hun defensieve aanpak was geweest. Deze hindernis werd echter genomen en Ajax won opnieuw met 2-0. Cruyff maakte daarbij beide goals.
De derde en laatste Europacup van Ajax in de jaren 70 kwam in het seizoen daarna. Hun weg naar de finale was echter veel moeilijker dan in de twee voorgaande jaren. Cruyff en zijn team moesten Real Madrid en een ander geweldig team van dit decennium, Bayern München, overwinnen voordat ze in de finale tegenover Juventus kwamen te staan. Ajax versloeg “de Oude Dame” met 1-0 nadat Rep in de vijfde minuut had gescoord en won daarmee hun derde Europacup op rij.
Aan het eind van het seizoen verloor Cruyff de aanvoerdersverkiezing om redenen die nooit volledig bekend zijn gemaakt en ging hij samen met zijn ex-manager Michels naar Barcelona, waar hij opnieuw voor voetbalgeschiedenis zorgde. Ajax won pas weer in 1995 een Europacup, en verstevigde daarbij zijn positie als de beste ploeg van Nederland.
Ajax in de jaren 90
Van de ene grote Nederlandse coach naar de andere: Louis van Gaal werd in 1991 coach van Ajax, na een promotie uit hun jeugdelftallen. In zijn begindagen als manager keek Van Gaal vooral naar zijn grote voorbeeld Johan Cruyff en nam zijn idealen over en die van zijn mentor Michels.
Net als de ploeg uit de jaren 70 speelde van Gaal ’totaalvoetbal’, waarbij hij vasthield aan zijn favoriete opstelling: 4-3-3. Terwijl Michels en Cruyff uitblonken in het visueel beoordelen van spelers, maakte van Gaal daarbij ook veel aantekeningen. Hij was zijn tijd ver vooruit, en gebruikte daarbij statistieken en geavanceerde coachingsmethoden om het beste uit zijn spelers te halen. Van Gaal en Ajax verbeterden samen de toch al indrukwekkende ’totaalvoetbal’-filosofie.
In zijn eerste seizoen leidde van Gaal zijn Ajax-team naar hun eerste UEFA Cup-trofee door Torino te verslaan in de finale die uit twee legs bestond. De eerste wedstrijd in Italië eindigde in 2-2, waarbij Wim Jonk de bezoekers na vier minuten op voorsprong zette. De Italianen zetten vervolgens de gelijkmaker, maar Ajax nam enkele minuten later weer de leiding. Torino zorgde daarna opnieuw voor de gelijkmaker, maar Ajax had het voordeel vanwege hun uit-doelpunten. De tweede leg eindigde in 0-0 en Ajax mocht de trofee in ontvangst nemen.
De daaropvolgende zomer kon Van Gaal voor het eerst gebruik maken van de transferwindow. Hoewel zijn toenmalige transferbeleid niet populair was en hij de voorkeur gaf aan jong talent van eigen bodem, boekte hij daarbij wel succes. De 19-jarige Marc Overmars en de sublieme Finse spelverdeler Jari Litmanen haalde hij binnen. Ronald De Boer keerde ook terug na 18 maanden eerder te zijn verkocht.
PSV en Feyenoord waren beiden actief in de Eredivisie sinds het seizoen 1989/90, maar Ajax was een club in opkomst. De volgende zomertransferwindow werd net zo controversieel en succesvol als de vorige. Een van grootste jeugdspelers van Ajax ooit, Dennis Bergkamp, werd voor maar liefst 7,1 miljoen pond aan Inter Milaan verkocht, een beslissing waar de Ajax-fans begrijpelijkerwijs woedend over waren. Frank Rijkaard keerde terug van AC Milaan en werd daarbij vergezeld door het Nigeriaanse duo Findi George en Nwankwo Kanu.
Zonder competitietitel lag er een hoge druk op Van Gaal en zijn jongens. Litmanen was de man die het nummer 10 shirt van Bergkamp moest overnemen en hij was geweldig, met 26 doelpunten in 30 optredens. Achterin stonden Rijkaard en zijn collega-verdedigers slechts 26 doelpunten toe. Ajax won de competitie en van Gaal kreeg uiteindelijk toch gelijk.
Alles was gericht op het succes van Ajax in 1994/95 en dit werd dan ook behaald. Voortbouwend op hun indrukwekkende competitiewinst van het seizoen ervoor, gingen Van Gaal en zijn jongens nog een stap verder.
Ajax verloor slechts één wedstrijd in 1994/95: een 2-1 nederlaag in de extra tijd tegen Feyenoord in de kwartfinale van de KNVB-beker. Verder ging alles perfect. Tot op de dag van vandaag is dit team de enige ploeg die ongeslagen de Eredivisie heeft gewonnen, een ongelooflijke prestatie.
Tijdens de Champions League liet Ajax eindelijk weer zien dat ze de beste ploeg van Europa zijn. Deze Nederlandse club won van Hadjuk Split en Bayern München en kwam in de finale tegenover een andere grote club uit de jaren 90 te staan, namelijk AC Milaan. Het werd een spannende wedstrijd met het enige doelpunt van de wedstrijd in de 85e minuut, dankzij de 18-jarige invaller Patrick Kluivert. Ajax bevond zich weer bovenaan de top van het wereldvoetbal.
Grote spelers en grote teams kwamen en gingen bij Ajax, met name in 2019/20. Hopelijk winnen ze binnenkort weer de Champions Leagues. Zorg er dus voor dat je via ons een voetbalreis naar Amsterdam boekt om deze iconische Nederlandse ploeg te zien spelen, want kijken naar Ajax is altijd een ongelooflijke ervaring.
